Rośliny kolekcjonerskie coraz popularniejsze. Czym są i dlaczego warto je uprawiać?
Rośliny kolekcjonerskie to okazy o rzadkiej dostępności, charakteryzujące się wyjątkowym ubarwieniem, kształtem liści, przekrojem lub spektakularnymi kolorami. Są bardzo trudne do zdobycia – m.in. stąd ich ceny nieraz sięgają horrendalnych kwot. Mimo to, w dobie pandemii stały się bardzo popularne, co zapoczątkowało trend kolekcjonowania rzadkich roślin.
Czym są rośliny kolekcjonerskie?
Rośliny kolekcjonerskie to okazy, które są specjalnie wyselekcjonowane i odznaczają się m.in. wyjątkowym wybarwieniem i interesującą variegacją. Te „perełki” wśród roślin są bardzo trudne do zdobycia, a w dobie pandemii wzrosło zainteresowanie takimi rzadkimi okazami. Wśród nich znajdziemy gatunki wymagające dużej wiedzy na temat pielęgnacji roślin, ale istnieją także rośliny kolekcjonerskie przeznaczone dla osób początkujących, o czym piszemy w dalszej części artykułu.
Jakie cechy mają rośliny kolekcjonerskie? Przede wszystkim wyróżniają się:
- nietypowym przekrojem,
- ciekawymi kształtami liści,
- pięknym ubarwieniem,
- ciekawymi wzorami,
- słabą dostępnością.
Rośliny kolekcjonerskie nie są dostępne w hipermarketach czy innych miejscach z typową ofertą ogrodniczą (np. na targach). Należy ich szukać głównie w specjalistycznych sklepach internetowych oraz na aukcjach. Nierzadko celem zdobycia danego okazu, trzeba sprowadzić go z zagranicy, co wiąże się z jeszcze większymi kosztami.
Dlaczego rośliny kolekcjonerskie są wyjątkowe?
O wyjątkowości roślin kolekcjonerskich decyduje również ich duża skłonność do spontanicznych mutacji. Oryginalna barwa oraz nietypowy pokrój to właśnie efekt mutacji, które następują na skutek celowego bądź przypadkowego krzyżowania różnych kultywarów. Spontaniczne mutacje i anomalie w ubarwieniu czy kształcie liści, obecnie są bardzo cenionymi cechami, których to poszukują kolekcjonerzy roślin.
Skąd popularność roślin kolekcjonerskich?
Obecnie panuje prawdziwa moda na rośliny kolekcjonerskie. Media społecznościowe obfitują w zdjęcia wyjątkowych okazów. Co ważne, mimo niepowtarzalności danej rośliny, nie zawsze jest ona trudna w uprawie, czego dowodzi np. mało wymagające Syngonium czy niektóre odmiany Monstery, co również wpływa na rozwijanie się tzw. trendu urban jungle, polegającego na tworzeniu „domowych dżungli” (domowych ogrodów). Mówi się także o trendzie plant is a new pet – łatwiej bowiem opiekować się rośliną, niż kotem czy psem, szczególnie w przypadku osób aktywnych zawodowo.
Co jeszcze wpłynęło na zwiększone zainteresowanie uprawą roślin? Eksperci uważają, że pandemia istotnie przyczyniła się do wzbudzenia w nas chęci posiadania odrobiny natury w zasięgu ręki, co jest wynikiem długotrwałego zamknięcia. Taką kolej rzeczy ekspert z Uniwersytetu SWPS tłumaczy tym, że człowiek posiada wrodzone, niezbywalne pragnienie przebywania wśród przyrody. Wskazuje na badania potwierdzające, że przyroda niezwykle pozytywnie wpływa na nasz dobrostan i w momencie zamknięcia, zaczęliśmy naturalnie szukać elementów natury, co zaowocowało kupowaniem większej liczby roślin do wnętrz.
Wraz z większym popytem na rośliny domowe, zwiększyło się zainteresowanie roślinami rzadkimi do uprawy w doniczkach. Moda na kwiaty zatem powróciła, ale można powiedzieć, że rozkwitła niejako na nowo. Ludzie zaczęli tworzyć ciekawe aranżacje z roślin, terraria oraz sięgać po unikatowe okazy. Jak przekonują eksperci, największe zainteresowanie można zauważyć w przypadku roślin rzadkich. Jeszcze jakiś czas temu pożądane były zwyczajne rośliny „dyskontowe”, dostępne wszędzie. Obecnie mocno poszukuje się roślin rzadkich, niedostępnych w tradycyjnym handlu.
Producenci oraz importerzy roślin doniczkowych wykorzystali z kolei szansę, jaką stał się trend wprowadzania zieleni do mieszkań i zaczęli sprowadzać coraz więcej towaru, w tym wiele unikatowych, ciekawych gatunków, także roślin kolekcjonerskich.
Skąd wysoka cena rzadkich roślin kolekcjonerskich?
Rośliny kolekcjonerskie są ciężko dostępne i nierzadko także trudne w utrzymaniu, co wpływa na wyższy koszt ich utrzymania, sprowadzenia i cenę handlową. Dodatkowo wraz z rosnącą popularnością hodowania takich roślin, naturalnie ich ceny uległy podwyższeniu. Warto ponadto wspomnieć, że na wysokość cen wpłynęła również pandemia, gdyż wzrosły koszty utrzymania hal oraz pracowników, co przekłada się pośrednio na cenę roślin. Efektem tego jest wzrost cen wszystkich roślin doniczkowych (według dostępnych nam danych średnio o 20%), w tym także cen roślin kolekcjonerskich.
Rośliny kolekcjonerskie to inwestycja?
Mając na uwadze rozwijający się trend hodowania rzadkich roślin kolekcjonerskich, zakup takiego okazu można potraktować jak inwestycję. Na przykład dziś kupujemy sadzonkę kolekcjonerską, aby niedługo cieszyć się zyskiem z odsprzedaży po wyhodowaniu egzemplarza do większych rozmiarów – bądź sprzedając nawet pojedyncze liście do ukorzenienia. Dotyczy to szczególnie droższych roślin kolekcjonerskich dostępnych w limitowanych ilościach. Przykładem jest Monstera adansonia, której pojedyncze liście do ukorzeniania można kupić obecnie na aukcjach internetowych w cenach od 400 zł. Według niektórych danych, najdroższa cena tej rośliny sięgała nawet 14 tys. zł. Rekordowe ceny zyskują także takie odmiany, jak Philodendron ilselmanii czy bananowiec abisyński Maurelli.
Rośliny kolekcjonerskie – rodzaje
Rośliny kolekcjonerskie mogą występować jako tzw. rośliny obrazkowate (aroidy), rośliny z mozaikowatością fenotypową lub wariegacją, a także jako rośliny rzadkie. Co opisują te pojęcia?
- Aroidy (rośliny obrazkowate) – do tej grupy zaliczają się rośliny należące do rodziny obrazkowatych. Należą do nich m.in. Monstery i ich odmiany, które występują nie tylko w odcieniach zieleni, ale i bieli, np. Monstera variegata. Do tej grupy zalicza się również rośliny charakteryzujące się spektakularnym kształtem liści, np. Epipremnum 'Skeleton Key’. Wśród aroidów znajdują się ponadto rośliny unikalne, jak Skrzydłokwiaty (np. 'Diamond’) czy Filodendrony (np. 'Strawberry Shake’).
- Rośliny z mozaikowatością fenotypową lub wariegacją – to nietypowe rośliny doniczkowe o rzadkich odmianach. Wariegacja lub fenotypowa mozaikowatość objawia się występowaniem kontraktujących na liściach, łodygach lub kwiatach przebarwień. To anomalia nadająca okazowi wyjątkowości. Przebarwienia mogą mieć postać nieregularnych plamek lub pręgów. Niestety w wyniku nieprawidłowej uprawy (np. nieodpowiedniego nawożenia), dekoracyjne zmiany mogą zniknąć.
- Rośliny rzadkie – to mniej znane lub gorzej dostępne odmiany roślin, które ogólnie są popularne na parapetach. Cenione są ze względu np. na niewielkie wymagania uprawne (jak jest np. w przypadku Pilei peperomiowatej). Innym przykładem jest Pilea 'Mojito’, która to wyróżnia się niejednolitymi plamami o limonkowej barwie, a także różne odmiany Filodendronów (podobnie jak Pilea, są niewymagające, ale bardzo efektowne, np. odmiana 'Pink Princess’ czy „Burle Marx variegata’ – charakteryzują się interesującą paletą kolorów).
Dlaczego warto posiadać rośliny kolekcjonerskie?
Rośliny kolekcjonerskie wyróżniają się przepięknymi kształtami i barwami, przez co szczególnie ożywiają i urozmaicają wnętrze. Rośliny rzadkie nadadzą życia nawet najbardziej stonowanemu wnętrzu i będą stanowić same w sobie doskonałą dekorację – z pewnością przyciągną swoją uwagę już od wejścia. Ponadto wiele z roślin kolekcjonerskich to zielone rośliny doniczkowe, a te są aktualnie bardzo pożądane w nowoczesnych aranżacjach. Dodatkowo wiele z nich wykazuje korzystne właściwości dla zdrowia, np. poprzez oczyszczanie powietrza z toksyn i innych zanieczyszczeń (takie właściwości ma m.in. skrzydłokwiat), co jest kolejnym argumentem przemawiającym za ich hodowlą.
Rośliny kolekcjonerskie – od czego zacząć?
Rośliny doniczkowe to Twoja pasja? Konieczne poszerz swoją kolekcję o rzadkie rośliny doniczkowe o wyjątkowym ubarwieniu i spektakularnych kształtach liści. Na początek warto sięgnąć po okazy mniej wymagające, jak np. Monstery (Monstera deliciosa variegata i Monstera dubia) czy Philpdendrony (np. Philodendron melanochrysum, Philodendron white princess i Philodendron tortum). Na początek polecany jest także Skrzydłokwiat picasso oraz kolekcjonerskie odmiany Syngonium (np. Red Spot, Podophyllum variegata, Confetti).
Aby rzadkie rośliny doniczkowe pięknie rosły i nie utraciły swojej wyjątkowości w wyniku błędów pielęgnacyjnych, konieczne jest zapewnienie im warunków odpowiadających ich wymaganiom. Sprawdź zatem, jakiego podłoża, wilgotności powietrza oraz dostępu do światła wymaga dany gatunek i odmiana. Niektóre z roślin wymagają ponadto zastosowania podpory lub palika, aby się wspinać, wczepiając korzenie. Inne z kolei potrzebują warunków typowo szklarniowych i wówczas konieczna jest uprawa w terrarium czy growboxie. Gatunki bardziej wrażliwe powinny być natomiast podlewane przefiltrowaną lub przegotowaną wodą.